مؤسسۀ پژوهشی بایسنغر ترجمه و انتشار کتاب «فتوحات طوایف جمشیدی» را در قراردادی با اکادمی علوم اتریش به دست آورد.
«فتوحات طوایف جمشیدی» کتابی ارزشمند است به زبان جغتایی ازبکی که ماجرای مهاجرت و کوچ اجباری قوم جمشیدی هرات به قلمرو خان خوارزم در ازبکستان کنونی را در سال‌های میانی سدۀ سیزدهم خورشیدی بیان کرده است. این کتاب را ایش مراد بن آدینه محمد العلوی که خود فرزند یکی از قضات نام‌آور و درباریان نزدیک خان بوده، نوشته است. او چشم‌دیدهای خودش را از اوضاع و احوال مهاجرین جمشیدی در حدود سال‌های 1257ق. به تحریر درآورده است.
دست‌نویس منحصر به فرد این کتاب چندی پیش از کتاب‌خانۀ انستیتوت شرق‌شناسی ابوریحان بیرونی در تاشکند شناسایی شد و سپس نوریاغدی تاشوف از محققان این کشور آن را با مقدمۀ ممتع انگلیسی در سال 2018 در وین منتشر کرد.
جمشیدی‌ها طبق روایت این کتاب، حسب میراث نظامی‌گری، ساختار ملوک الطوایفی وقت و ایجابات زمان، بعد از اندک زمانی از مهاجرت، جذب تشکیلات نظامی اردو و قشون خوارزمیان می‌شوند. آن‌ها ظاهراً با چنین روی‌کردی توانسته بودند تعادل قدرت را تا حدودی به نفع این خان‌نشین تغییر بدهند.
کتاب حاوی حدود 37 نامه است که بین خان خیوه و وزیر یارمحمدخان الکوزایی و تعدادی دیگر از بزرگان قبایل و شخصیت‌های مطرح وقت رد و بدل شده است و از این جهت منبعی ارزشمند در شناخت مراودات قدرت بین حاکم‌نشین‌های دو طرف مرز افغانستان و ترکمنستان است. موضوعی که در جریان‌های تاریخ‌نگاری ما به آن هیچ پرداخته نشده است.
در عقد این قرارداد آقای عبدالعظیم صدیقی، مشاور موسسۀ پژوهشی بایسنغر در سوییس و دکتر کریستینا نوله کریمی ایران‌شناس برجسته زحمات زیاد متقبل شدند که از هر دو صمیمانه سپاس‌گزاری می‌شود. آقای احمد حسینی مروی ترجمۀ این کتاب از ترکی جغتایی به فارسی را بر عهده خواهند داشت.
